Viêm họng mãn tính do viêm xoang

Hiện nay trên mạng xã hội đang có rất nhiều quảng cáo về điều trị bệnh viêm họng hạt, viêm amidan hốc mủ do dùng thuốc gia truyền bởi các thầy lang và đốt họng hạt (các phòng khám Trung Quốc luôn chỉ định và hay làm)…Chúng tôi xin cung cấp một số thông tin về nguyên nhân và phương pháp điều trị bệnh viêm họng mãn tính nhưng nguyên nhân do viêm xoang, để mọi người tham khảo.

1. Sinh lý bình thường ở mũi họng

Ở mũi người có một cấu trúc các hốc rỗng mà y học gọi là các xoang mặt (Xoang hàm, xoang sàng, xoang trán và xoang bướm) giúp cho sự hấp thu o xy và trao đổi chất với môi trường bên ngoài. Phủ lên các xoang là một lớp niêm mạc đường hô hấp. Mỗi xoang có một lỗ thông

Bình thường, các niêm mạc ở họng họng được một lớp nhày (do niêm mạc tiết ra) che phủ lên lớp niêm mạc đường hô hấp ở vòm mũi họng, hốc mũi, thành sau họng, họng và hạ họng nhằm bảo vệ và tống các vi khuẩn xâm nhập vào đường hô hấp trên (họng, miệng), giúp cho mũi, vòm họng và họng chúng ta sạch sẽ, không bị viêm họng.

Khi các xoang bị viêm, dịch, mủ chảy xuống họng gây viêm họng mãn tính

2. Viêm họng mãn tính

Viêm họng mãn tính có thể do ổ viêm ở Amidan, do viêm VA, viêm xoang mãn tính hay trào ngược dịch dạ dày thực quản…

• Viêm họng mãn tính do viêm Amidan hay viêm VA thường sau  đợt đau họng, có thể sốt, ho, sổ mũi. Khi thay đổi môi trường sống:đến vùng lạnh, ngủ máy lạnh, uống nhiều nước đá lạnh.
• Viêm họng mãn tính do trào ngược dịch dạ dày thực quản gây vướng họng, có tiền sử bệnh dạ dày.
• Viêm họng mãn tính do bệnh viêm xoang mãn tính: Khô cổ, rát cổ, vướng  cổ, có thể ho khan, thỉnh thoảng khàn tiếng nhẹ vào buổi chiều. Nguyên nhân do dịch từ các xoang bị viêm chảy xuống họng.

3. Việc chẩn đoán bệnh viêm họng mãn tính

Ngày nay việc chẩn đoán bệnh viêm họng mãn tính do nguyên nhân viêm VA, viêm Amidan, viêm họng do trào ngược dịch dạ dày thực quản hay viêm họng mãn tính do viêm xoang dễ dàng hơn nhờ khai thác bệnh sử từ người bệnh và các công nghệ hỗ trợ như Nội soi, CT Scanner… hầu như các bệnh viện đều có.

Tuy nhiên do thời buổi công nghệ thông tin chiếm lĩnh hệ thống truyền thông, do đồn thổi, khi một số người hành nghề chữa bệnh thiếu đạo đức nghề nghiệp, không được đào tạo bài bản, lợi dụng truyền thông để trục lợi, họ quảng cáo trên mạng các điều thiếu cơ sở khoa học về bệnh viêm họng mãn tính. Lợi dụng sự cả tin của cư dân mạng về thuốc Gia tuyền… các bệnh viêm do các nguyên nhân khác nhau họ cũng cho uống thuốc giống nhau, nghiền tán thuốc tây, Corticoide, các chất gây hại cho con người, chộn vào thuốc y học cổ truyền bán cho người bệnh.

Họ cũng lừa người bệnh thiếu thông tin bằng chiêu bài viêm họng nếu không chữa sẽ thành ung thư vòm họng để đốt họng hạt. Chúng tôi mong muốn mọi người nên đọc xem xét và suy nghĩ kỹ trước khi quyết định chữa bệnh cho mình và  người thân một cách khoa học và thông minh, hợp với sinh lý con người.

4. Bệnh viêm họng mãn tính do viêm xoang gây ra phải chữa như thế nào mới khỏi bệnh hoặc ổn định

Để chữa bệnh bạn phải được khám bệnh tại các cơ sở y tế tiêu chuẩn:Bệnh viện, các phòng khám chuyên khoa sâu có đầy đủ phương tiện, bác sĩ chuyên khoa được đào tạo bài bản, chắc chắn bệnh của bệnh và gia đình sẽ khỏi hoặc ổn định.

Bệnh viêm họng mãn tính do viêm xoang gây ra có biểu hiện Khô cổ, rát cổ, vướng  cổ, có thể ho khan, thỉnh thoảng khàn tiếng nhẹ vào buổi chiều. Nguyên nhân do các xoang mặt bị viêm, dịch từ các xoang bị viêm chảy xuống họng gây ra viêm họng thường xuyên, tạo lên ở thành sau họng các mảng Lympho (gọi là họng hạt). Người ta thổi phồng sự viêm họng hạt gây tâm lý lo sợ cho người bệnh, người thân và lưu manh hơn là phán nếu không điều trị (theo cách của họ) sẽ bị ung thư vòm mũi họng.  Đây là một ý kiến không có cơ sở khoa học, lưu manh mà không một bác sĩ y học cổ truyền, bác sĩ tây y nào được đào tạo bài bản nói và dọa người bệnh như vậy.

Ngày nay chữa trị bệnh viêm họng mãn tính do viêm xoang (mà chủ yếu do xoang sàng) chữa khỏi hoặc ổn định một cách khoa học và phù hợp với sinh lý con người. Muốn chữa khỏi phải thực hiện các bước sau:

a.Chẩn đoán đúng: Muốn chẩn đoán đúng người bệnh phải kể cho bác sĩ biết mình đang gặp các vấn đề gì về mũi, họng, đường hô hấp, dạ dày…dựa vào sự khai bệnh bác sĩ sẽ khám và tư vấn, điều trị. Muốn chẩn đoán đúng thầy thuốc phải được đào tạo bài bản, phải có kiến thức chuyên sâu, phải được thực hành lâm sàng tại các ằngcơ sở y tế tốt và phải có cái tâm của người hành nghề y. Nói chung các bác sĩ và nhân viên y tế của chúng ta đều nêu cao đạo đức nghề nghiệp, dù rằng mức lương mà họ hưởng còn không đủ cho họ tái bồi hoàn sức  khỏe mà họ lao động, họ phải làm thêm ngoài giờ hay một việc khác nghề.

Người bệnh phải kể cho bác sĩ nghe rất kỹ các điều họ khó chịu hàng ngày, chỉ có người bệnh mới biết họ đang bị vấn đề gì, làm sao bác sĩ, thày lang biết nếu họ không tự kể. Vấn đề này quan trọng. Để khám một người bệnh, bác sĩ phải có ít nhất mười năm phút mới khám được một người. Hiện nay ở bệnh viện chỉ tiêu một bác sĩ khám bẩy mươi đến tám mười bệnh trong bốn giờ (xin lỗi hiếm bác sĩ ở bệnh viện công nào ngồi vào khám đúng lúc bẩy giờ ba mươi và chấm dứt lúc mười một giờ ba mươi), họ còn nhiều việc khác như giao ban, ăn sáng…

Phương tiện hỗ trợ chẩn đoán: Nhiều người bệnh ra nước ngoài khám bệnh về kể, họ phải làm các xét nghiệm, chụp CT Scanner, Nội soi…làm các xét nghiệm chẩn đoán chuyên khoa sâu, nhưng không có ai dám từ chối. Tuy nhiên ở Việt Nam hiện nay khi các bác sĩ cho chỉ định làm các xét nghiệm cận lâm sàng để bác sĩ có chứng cứ y học giúp cho chẩn đoán chính xác, có người bệnh bảo thôi tôi không làm? Xin lỗi bác sĩ đâu phải là thánh là phật mà biết bên trong cơ thể bạn đang có vấn đề gì?. Do vậy việc sử dụng các xét nghiệm hỗ trợ là rất cần thiết.

b. Điều trị đúng và hiệu quả: Việc điều trị viêm họng mãn tính do viêm xoang rất cần sự hợp tác tham gia điều trị của người bệnh và thày thuốc ở bệnh viện và ở nhà. Việc này tuy đơn giản nhưng thường nhiều người không thực hiện đúng.

• Viêm họng mãn tính do viêm xoang là do sự phù nề niêm mạc trong các xoang, làm tắc các lỗ thông xoang tạo sự phát triển của vi khuẩn cả yếm khí và hiếu khí, dịch, mủ chảy xuống họng gây viêm họng thường xuyên. Để giải quyết vần đề này bác sĩ sẽ cho dùng thuốc chống phù nề, xịt thuốc co mạch giúp cho các lỗ thông xoang được tái thông thoáng dẫn lưu dịch và điều quan trọng là rửa xoang dưới áp lực âm bằng phương pháp Proetz để chủ động kéo dịch, mủ trong xoang ra ngoài.
• Rửa xoang bằng phương pháp Proetz là phương pháp rửa xoang dựa trên nguyên tắc của bình thông nhau, khi hút ra một lượng dịch từ trong xoang sẽ có một lượng thuốc tương đương được đưa vào trong xoang thay thế; nhờ có sự thay đổi này mà dịch, mủ trong các xoang được lấy đi dần, mỗi lần rửa lấy đi một phần, sau thời gian khoảng hai tuần các xoang được rửa nhiều lần lượng dịch viêm trong các xoang sẽ còn rất ít, các niêm mạc hồi phục hoạt động theo chức năng sinh lý bình thường, bệnh viêm xoang sẽ được chữa khỏi. Chúng ta biết rằng các xoang sàng rất nhỏ lại ở sâu trong cấu trúc phức tạp mà y học gọi là mê đào sàng, nên không thể chọc xoang hay đặt các phương tiện vào trong xoang. Rửa xoang bằng phương pháp Proetz là hữu hiệu nhất, nhẹ nhàng, và sinh lý. Tuy nhiên rửa xoang bằng phương pháp Proetz phải được thực hiện bởi bác sĩ tai mũi họng hay điều dưỡng được huấn luyện chuyên môn. Ngày nay tại các nước phát triển, việc rửa mũi xoang vẫn được ưu tiên dùng trong điều trị viêm xoang mãn tính. Chương trình đào tạo bác sĩ tai mũi họng ở Việt Nam ngay sau 1954 đã được các Giáo sư. Bs. Võ Tấn, Giáo sư. Bs.Trần Hữu Tước, dạy cho các thế hệ bác sĩ tai mũi họng về phương pháp rửa xoang Proetz. Nhưng hiện nay nhiều bác sĩ tai mũi họng trẻ không rửa xoang bằng phương pháp Proetz.
• Kỹ thuật rửa xoang bằng phương pháp Proetz đơn giản, người bệnh nằm ngửa trên giường, đầu ngửa tối đa, sao cho đường kẻ đi từ cằm qua ống tai ngoài xuống vuông góc với mặt đất giúp cho vị trí các xoang thấp hơn thanh quản, nên người bệnh không bị sắc khi rửa. Bác sĩ hay Điều dưỡng nhỏ khoảng 3ml thuốc vào mũi, dùng ống hút, hút dịch trong hốc mũi. Khi hút sẽ tạo ra áp suất âm. Dựa trên nguyên tắc của bình thông nhau, thuốc đi vào xoang và dịch bị hút ra. Khi hút người bệnh kêu: Kê.Kê.Kê… liên tục để cho lưỡi gà đóng kín cửa mũi sau, khi đó mới có tác dụng rửa xoang bằng phương pháp Proetz; Mỗi bên mũi rửa và hút khoảng bốn lần là đủ. Mỗi ngày rửa một lần, rửa liên tục khoảng hai tuần;

• Uống thuốc: Tùy theo kinh nghiệm của bác sĩ điều trị, người bệnh được uống kháng sinh phổ rộng theo phác đồ điều trị, kèm theo thuốc chống dị ứng, chống phù nề ba tuần.
• Kết quả: Nếu viêm họng mãn tính do viêm xoang (sàng) được khám và điều trị theo phác đồ trên đây, trên 80% trường hợp khỏi bệnh 
• Một số trường hợp cần phải phẫu thuật nội soi mũi xoang:Những trường hợp viêm đa xoang, polype mũi, viêm xoang do nấm phải kết hợp với phẫu thuật mới khỏi
• Chăm sóc và đề phòng: Để duy trì sự ổn định và hồi phục của niêm mạc các xoang và phòng bệnh viêm mũi dị ứng, mỗi tuần bạn rửa mũi bằng phương pháp Proetz một lần. Mỗi ngày dùng nước muối sinh lý tự vệ sinh mũi một đến hai lần, xúc họng nước muối sinh lý sáng một lần, tối một lần.

Lưu ý: Không khám và can thiệp mũi, họng ở các phòng khám không rõ ràng, minh bạch, ăn cắp thương hiệu của bệnh viện khác, bác sĩ khác. Phải xác minh chính xác mình đang khám và chữa trị ở đâu, danh tính bác sĩ, thày lang, trình độ bác sĩ chuyên khoa đang khám và chữa cho mình sẽ tránh tiền mất, tật mang và khỏi bệnh.